Page 8 - Riskli Dergi

GÜNDEM / 8

Doğal afetler sonrası insanlar, olaylar önceden yapmış oldukları kabahatler
denetimlerinin dışında meydana geldiği yüzünden olduğunu düşünüp, suçluluk
için, kendilerini güçsüz hissedip, olumsuz duyabilir. Yaşanan olaylar üzerinde ko-
duygusal tepkiler sergilerler. Çocuklar nuşmaktan kaçınanlar bulunduğu gibi
ise yaş ve gelişimsel olgunluk düzey- sürekli bu konu üzerinde konuşmayı iste-
lerine göre farklı tepkiler ortaya koyar. yenler de olabilir. Bazı çocuklar bu dav-
Doğal felaketler sonrası çocuklarda sık- ranışların hiçbirini göstermeyebilir, ya-
lıkla gözlemlenen ortak duygular da şadıkları sıkıntı dıştan fark edilmeyebilir.
bulunmaktadır. İnsanlar doğa olaylarını Kimi çocuklarda ise bu sıkıntılara bağlı
tümüyle engelleyebilme yetisine sahip davranışlar haftalar veya aylar sonra
değildir. Bu nedenle çocuklarda da her ortaya çıkabilir.
şeyin denetim dışı olduğu duygusu çok
belirgindir. Afetler doğal, alışılmış düze- Anne-babalar doğal afetlerden
nin bozulmasına yol açar. Çocuk “Böyle etkilenen çocuklarına nasıl yardımcı
bir felaket yaşanıyorsa, başıma her türlü olabilirler?
kötülük gelebilir” düşüncesiyle güvenini
yitirebilir. Emniyette olmadığı duygusu- Ani yaşanan şiddetli tehdit duygusu-
na kapılır. nun ardından çocuklar olayların etkile-
riyle başa çıkabilmek için yaşamlarında
Doğal afetler sonrası çocuklarda sık gö- önemli olan yetişkinleri örnek alırlar. An-
rülen bazı belirtiler şunlardır: ne-baba, öğretmen ve diğer erişkinler
doğal afetin ardından sakin davranarak
Okul öncesi çağ çocuklarında bebeksi ve başlarına kötü bir şey gelmeyeceği
davranışlar sergileme, parmak emme, konusunda inandırıcı konuşarak çocuk
alt ıslatma, anne-babaya sıkıca sarılma, ve gençlere yardım edebilirler.
yaramazlık, uyku bozuklukları, iştahsızlık,
karanlıktan korkma, arkadaşlarından ve Anne ve babalar, depremden etkilenen
olağan günlük düzenden uzaklaşma gibi çocuklarına doğru yaklaşım için özellikle
belirtiler gözlemlenebilir. şu noktalara dikkat etmelidir:

İlkokul dönemi çocuklarında öfke, sal- Olaylar hakkında konuşmaktan kaçın-
dırganlık, gece kabusları, okul reddi, dik- mayın. Olanlardan sonra aklınıza kelime
kat dağınıklığı, arkadaş ve etkinliklerden gelmiyorsa, ona sarılarak “Bu gerçek-
uzaklaşma, akademik ve davranışsal ten hepimiz için zor bir durum” demek
açılardan gerilemeler görülebilir. her zaman işe yarar. Sakin davranarak
anne-baba olarak her zaman onun ya-
Ergenlerde beslenme ve uyku düzensiz- nında olacağınızı belirtin. Olanlar ko-
likleri, karmaşık duygular, çelişkiler, sinirli- nusunda çocuğunuza dürüst davra-
lik, fiziksel şikayetler (baş ve mide ağrıları nın. Durumun ciddiyetini inkar etmeyin.
vb.), dikkat dağınıklığı, okul başarısızlığı, “Üzülme her şey yolunda” demek çocu-
suç işleme, alkol, sigara ve uyuşturucu ğun endişelerini azaltmaz. Çocuk yakın
kullanma gibi belirtiler gözlemlenebilir. bir gelecek için bunun doğru olmadığını
bilir. Ona karşı sıcak ve sevecen davra-
Bazı çocuklar felaketin kendilerinin daha nın.