Page 11 - Riskli Dergi
P. 11

Çerofobi, klinik olarak yaygın bir  ya da tatmin olamama duygu-
                             ruh sağlığı tanısı olmasa da, psi- suna dönüşebiliyor.
                             koloji alanında giderek daha faz-
                             la dikkat çeken bir olgu. Bu fobiye  Çerofobi, sosyal ilişkilerde geri-
                             sahip bireyler, mutluluk verici et- lim, içe kapanma, anksiyete ve
                             kinliklerden kaçınma eğiliminde- depresif ruh hali gibi belirtiler-
                             dir. Parti davetlerini reddetmek,  le kendini gösterebiliyor. Mutlu
                             keyifli anlarda kendini huzursuz  olma ihtimali bulunan durumlar-
                             hissetmek ya da bir şeyin “fazla  da bile kişi bu duyguyu bastırma
                             iyi gittiğini” düşünüp endişelen- eğilimi  gösterebiliyor.  Örneğin
                             mek, çerofobik davranış örnek- bir terfi haberini aldıktan sonra
                             leri arasında sayılabiliyor.              sevinmek yerine, “Bunun bir be-
                                                                       deli olacak” ya da “Şimdi insan-
                             Birçok çerofobi vakasında, kişi  lar benden daha fazlasını bekle-
                             bilinçli olarak “mutlu olmaktan  yecek” gibi düşüncelerle kendini
                             korkuyorum” demez. Bunun ye- baskılayabiliyor.
                             rine, mutluluğun ardından bir fe-
                             laketin geleceğine dair derin bir                     Psikologlara göre
                             inanç taşıyor. Bu durum, özellikle                    çerofobi, terapi
                             travma geçmişi olan bireyler-                         ile yönetilebilir bir
                             de daha sık görülüyor. Travma-                        durum
                             tik deneyimlerden sonra, beyin
                             “iyi şeylerin sonunda kötü şeyler         Özellikle bilişsel davranışçı terapi
                             olur” şeklinde bir inanç geliştire-       (BDT) bu tür korkuların kaynağını
                             biliyor.                                  keşfetmede ve işlevsiz düşünce
                                                                       kalıplarını değiştirmede oldukça
                                          Mutluluğun                   etkili. Bireyin mutluluk hakkındaki
                                          olumsuz sonuçlar             inançlarını sorgulaması, yaşadığı
                                          doğurabileceğine             korkunun temeline inmeye baş-
                                          dair toplumsal               lamasıyla değişim mümkün hale
                                          mesajlar çerofobiyi  geliyor.
                                        besleyebiliyor
                                                                       Ayrıca,  mindfulness  (farkındalık)
                             “Çok gülme, sonra ağlarsın”,  çalışmaları da çerofobiyle baş
                             “Nazara gelirsin” ya da “Her şey  etmede kullanılan teknikler ara-
                             bu kadar yolunda gitmeme- sında. Anda kalmayı öğrenmek
                             li”  gibi  kültürel  ifadeler,  bireyin  ve geçmiş deneyimlerin bugün-
                             mutluluğu tehdit edici bir unsur  kü mutluluk algısı üzerindeki et-
                             gibi algılamasına neden olabili- kisini fark etmek, sürecin önemli
                             yor. Ayrıca, başarı ve mutluluğun  adımlarından biri.

                             suçlulukla ilişkilendirildiği durum-
                             lar da bu korkunun gelişimine  Çerofobi, belirli gruplarda ve
                             zemin hazırlıyor. Örneğin, ailesi  yaşam deneyimlerine sahip
                             ekonomik zorluklar çeken bir bi- bireylerde daha sık görülme
                             rey kendi başarısıyla gurur duy- eğiliminde
                             mak yerine, “Ben mutlu olmama-
                             lıyım” düşüncesine kapılabiliyor.  Çocuklukta ya da yetişkinlikte
                             Bu da zamanla kronik mutsuzluk  travmatik deneyimler yaşamış
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16