Page 32 - Riskli Dergi

GÜVENLİ YAŞAM / 32 “Kişinin sürekli bir tehdit koklama, algılama • Psikoterapi,

hâlinde olmasını incelediğimizde sanki bi- • Bilişsel Davranışçı Terapi,
linç dışı bir şekilde bir tehlikenin izini sürdü- • EMDR Terapi,
ğünü fark ederiz. Bazen mükemmel baş- • Maruz Bırakma Tedavisi,
layan ve ilerleyen bir ilişki sürecinde ‘Acaba • Anti depresan ve anti anksiyete ilaçları
bu işte bir sıkıntı mı?’ var diye durup dü- ile tedavi süreçleri yürütülmektedir.
şünmemiz gibi, kişiler fiziki tehdit, tekrar-
layan travma ya da ilişkiden kaynaklanan Aşırı uyarılmışlık halinden
sorunlara dair tehlikeleri ve riskli durumları kurtulmak için:
algılamaya çalışıyor olabilir.” diyor. “Belirti-
lerini vücudun stresli bir duruma karşı ha- • Sakinleşmek için derin nefes alın ve diğer
zırlandığı sempatik sinir sisteminin aktive nefes egzersizlerini deneyin,
olduğu duruma benzetebiliriz.” ifadesini
kullanan Akyol hipervijilansın belirtilerini • Herhangi bir uyarana tepki vermeden
şöyle sıralıyor: önce somut bir delil arayın,

• 1-Aşırı derecede uyarılmış hâli, • Tetiklendiğinizde refleks hareketler yeri-
• 2-Hızlı hızlı nefes almak, ne durup düşünmeyi deneyin,
• 3-Huzursuz, gergin görünüm,
• 4-Hızlı kalp ritmi, • Kaygı ve korkularınızın varlığını kabul edin
• 5-Uyaran nesnelere karşı yüksek hassa- ancak kendinizi sadece o duygulara bı-
siyet gösterme ve abartılı tepki gösterme, rakmayın.
(Aynı odada oturan 3 kişi olduğunu hayal
edin. Kapının kapanma sesine aşırı dere-
cede tepki veren kişinin davranışını bu du-
ruma örnek olarak verebiliriz. Diğer iki kişi Hipervijilans sorunu yaşayan
bu duruma normal tepki verirken üçüncü insanların yaşadıklarına
kişi bu duruma adeta yüksek voltajda ma- örnekler:
ruz kalmış gibidir ve aynı düzeyde reaksi-
yon gösterir.) • Sürekli tetikte ve alarm hâlinde ol-
• 6-Çevreyi sürekli inceleme ve tarama dukları için dikkatleri ciddi anlamda
davranışı. (Tıpkı kedilerin yeni bir ortama kendi beden belirtilerinde ve çevre-
girdiğinde parmak uçlarında yürüyerek lerindeki nesnelerdedir.
sürekli bir yandan etrafı koklayıp bir yan- • Aşırı uyarılmışlık durumundan dola-
dan da çok hassas bir şekilde dört gözle yı işitsel algıları en küçük seslere dahi
ve hızlı bakışlarla etrafı taraması davranı- odaklanmış durumdadır. Bu yüzden
şını bu belirtiye örnek olarak verebiliriz.) yüksek seslere normalden çok daha
yüksek düzeyde tepki verirler.
• Hipervijilans sorunu yaşayan kişiler
Hipervijilansın Tedavisi Var
uykuya dalmakta çok güçlük çeker-

Hipervijilans aslında derinde yatan başka ler. Çünkü en küçük veriyi (ses, ışık,
bir problemin semptomu olduğu için te- dokunsal gibi) sürekli işledikleri için
davisi semptoma yönelik değil kaynağın- uykuya dalamazlar, uykuya dalsalar
daki probleme göre şekillenir ve belirlenir. dahi verimli uykuyu sürdüremezler.