Page 7 - Riskli Dergi

“BILMIYORUM”

Demeyi

BILIYOR MUYUZ?

Ne yazık ki gitgide “Bilmiyorum demeyi,
bilmeyen” kişiler hâline geldik. Herkesin
her şey hakkında “bilirkişi” olarak konuş-
tuğu sosyal medya ise bu vahameti daha
da körükledi. Bu durumun psikoloji alanın-
da bir karşılığı var:
Dunning Kruger etkisi.

Dunning Kruger etkisini gösteren kişiler, belli bir
uzmanlık alanı konusunda az miktarda kabili-
yete sahipken bu durumu abartmaya yönelik
bir eğilimdedirler. Hatta o alan hakkında hiçbir
bilgi birikimi olmamasına rağmen bunu yok sa-
yarak hayali bir üstünlük hissi bile taşırlar. Halk
arasında “cahil cesareti” de denen Dunning
Kruger etkisi ifadesi ilk olarak 1999 yılında Cor-
nell Üniversitesi araştırmacıları David Dunning
ve Justin Kruger tarafından ortaya konuluyor.
Sosyal psikoloji profesörü Dunning ve Kruger’e
Nobel psikoloji ödülünü de kazandıran araştır-
manın ortaya çıkış fikri oldukça ilginç. 1995 yılında
McArthur Wheeler isimli kişi gündüz saatlerin-
de bir bankayı soymak için harekete geçer. Onu
harekete geçiren şey ise limon sayesinde gö-
rünmez olacağı fikridir. Bu fikre öylesine kendini
inandırır ki yüzüne limon suyu sürer ve bu du-
rumda bankadaki kameraların da kendisini kay-
detmeyeceğini düşünür. Daha sonra Wheeler
bankayı bir şekilde soyar ancak kamera kayıt-
ları neticesinde polisler tarafından tutuklanır ve
başarısız olur. Wheeler’in banka soygunu girişi-
minin sebebi aslında sahip olduğu kimya bilgisi