Page 8 - Riskli Dergi

GÜVENLİ YAŞAM / 8 Ancak elbette bahsedilen yalnızca dijital bu da bir ölümsüzlük senaryosu değil zira

bir ölümsüzlük. Bu noktada da nörobi- aktarılan şey sadece verilerle oluşturulan
limciler ve araştırmacılar kişinin bilinciyle bir taklit.
birlikte var olduğu bir sonsuzluğu imkân-
sız görüyor. Çünkü kişinin anıları, düşünce Yapay zekâ İnsanların Daha Uzun
tarzı ve bilinç yapısını yapay zekâya akta- Yaşamasına Yardımcı Olabilir mi?
rabilmek sinir bağlantıları, hormonlar ve
duyular gibi bileşenler olmadan mümkün Yapay zekâ şimdilik ölümsüzlüğü vadet-
değil. Bu nedenle araştırmacılar bilinci mese de daha uzun yaşamaya olanak
tam anlamıyla kopyalamanın şu an bir ha- sağlayacak katkılar sunuyor. Yaşlan-

yal olduğunu söylüyor. Tabii kimi şirketler ma karşıtı biyoteknoloji ve yapay zekâ
insanların sesini, konuşma şeklini, yüzünü alanındaki ünlü bilim insanlarından Alex
ve mimiklerini analiz ederek yapay zekâ Zhavoronkov da yapay zekâ ve robotik
destekli dijital hologram kişilikler yaratı- sistemlerin yaşlanmanın etkilerini azalta-
yor. Kişi ölse bile dijital dünyadaki holog- bileceğini ve yeni ilaç buluşlarını hızlandı-
ramı konuşmaya devam edebiliyor. Ama rabileceğini ifade ediyor.

“YAPILABİLİR” YÖNLERİ
Bazı geleceğe dönük düşünürler (örneğin Ray Kurzweil) insan zekâsı ile makinele-
rin birleşebileceğini; biyolojik bedenin sınırlarının yapay sistemlerle aşılabileceğini

öngörüyor. Kurzweil’a göre 2029’dan itibaren yapay zekâ insan düzeyinde dona-
nım kazanabilir ve 2040’larda “singularity” adı verilen döneme girilebilir.

Araştırmalar “dijital ölümsüzlük” kavramını gündeme getiriyor: Yani bir bireyin zih-
ninin, karakterinin, bilgisinin belli ölçüde dijital ortama aktarılması ya da simülasyo-
nu ile biyolojik ölümün ötesine geçilebileceği düşüncesi.

Tıbbi ve biyoteknolojik ilerlemelerle yaşlanmanın geciktirilmesi, hücre yenilenmesi,
genetik müdahaleler gibi yöntemlerin bir “ölümden kaçış” ihtimalini artırabileceği
görüşü de mevcut. Örneğin bazı çalışmalar “2050’ye dek pratik ölümsüzlük” gibi
iddiaları içerebiliyor.

“HENÜZ DEĞİL / KRİTİK SORULAR VAR” YÖNLERİ
• Mevcut bilimsel literatürde, bir yapay zekânın ya da dijital varlığın bilinçli
deneyimleme (consciousness) ve hatta “benlik” hissini sürdürebileceğini
kesin gösteren bir veri yok. Örneğin bir makinenin “ben buradayım” demesi
ile bu gerçekten insan deneyimine eşdeğer midir, bilinmiyor.
• “Zihin yükleme” (mind-upload) gibi popüler fikirler teknik, etik, felsefi birçok

engelle karşılaşıyor: Ne kadar “benim benliğim” aktarılabilir? Bilinçli deneyim
aktarılabilir mi? Kimlik ve öznel zaman algısı ne olur?
• Yalnızca teknolojik erişim değil, bu tür ölümsüzlük fikirlerinin sosyal, ekonomik,
etik etkileri çok büyük. Kimler ulaşır? Eşitsizlik yaratır mı? Riskleri ne olur?