Page 52 - Riskli Dergi

MAKALE / 52 İsveç ve Danimarka yal Hizmetler Bakanlığı’nın yürüttüğü

sosyal yardım programlarıyla sürdü-
Bu ülkeler, uzun süreli bakımı büyük öl- rülmektedir. Ancak bu yapı, yaşlanan
çüde vergi gelirleriyle finanse edilen nüfusun artan ve çeşitlenen bakım ih-
evrensel bir sosyal hizmet olarak su- tiyaçlarını karşılamakta yetersiz kal-
narlar. Bakım hizmetleri genellikle yerel maktadır. Türkiye için sürdürülebilir ve
yönetimler tarafından sağlanır ve ihti- kapsayıcı bir yaşlı bakım sistemi oluştu-
yaç temellidir. rulması için aşağıdaki adımlar atılabilir:

Amerika Birleşik Devletleri • Almanya ve Japonya örneklerinde ol-
duğu gibi, zorunlu veya yarı zorunlu bir
Yaşlı bakımı, daha parçalı bir yapıya ulusal yaşlı bakım sigortası sistemi oluş-
sahiptir. Medicare (65 yaş üstü ve bazı turulması hayati önem taşımaktadır. Bu
engelli bireyler için federal sağlık sigor- sistem, çalışanlardan ve işverenlerden
tası) ve Medicaid (düşük gelirli bireyler alınacak primler, genel bütçe katkıları
için eyalet ve federal fonlu sağlık prog- ve ek vergi gelirleri ile finanse edilebilir.
ramı) gibi kamu programları sınırlı uzun
süreli bakım hizmetleri sunar. Özel uzun • Belirli bir yaşın üzerindeki tüm birey-
süreli bakım sigortaları da mevcuttur lerin veya çalışanların sisteme prim
ancak yaygın değildir. Finansman, bü- ödemesi zorunlu hale getirilebilir. Prim
yük ölçüde kişisel tasarruflar, aile kat- oranları, gelir düzeyine göre kademeli
kıları ve özel sigortalar aracılığıyla sağ- olarak belirlenebilir. Prim gelirlerine ek
lanır. olarak, devlet bütçesinden düzenli bir
katkı ve hatta miras gibi özel vergiler-
Birleşik Krallık den elde edilecek gelirler bu fona ak-
tarılabilir.
Yaşlı bakımı finansmanı karma bir ya-
pıya sahiptir. Ulusal Sağlık Sistemi, sağ- • Bu hizmetin bağımsız yönetimi de bir
lıkla ilgili bakım maliyetlerini karşılarken, diğer önemli unsurdur. Yaşlı bakım si-
sosyal bakım (evde bakım, huzurevi üc- gortası fonu, siyasi etkilerden bağımsız,
retleri vb.) genellikle yerel yönetimler şeffaf ve profesyonel bir kurum tara-
ve bireylerin katkılarıyla finanse edilir. fından yönetilmelidir.
Finansal durumu belirli bir eşiğin altında
olanlar kamu desteği alabilir. • Yaşlı bireylerin bakım ihtiyaçları ve
Dünyadaki sistemlere göz attıktan bağımlılık düzeyleri bilimsel ve objek-
sonra, ülkemizde bu konunun nasıl ol- tif kriterlere göre değerlendirilmelidir.
ması gerektiğine dair de önerilerimi Bu değerlendirme sonucunda, birey-
aşağıda sıralamak istiyorum. lerin alacakları hizmetlerin niteliği ve
yoğunluğu belirlenmelidir. Uluslararası
Türkiye, hızla yaşlanan nüfusuyla ben- kabul görmüş ve Türkiye’ye uyarlanmış
zer zorluklarla karşı karşıyadır. Mevcut standart bakım ihtiyacı değerlendirme
durumda yaşlı bakım hizmetleri büyük ölçekleri kullanılmalıdır. Değerlendir-
ölçüde ailelerin omuzlarında, Sosyal meler, doktorlar, hemşireler, fizyotera-
Güvenlik Kurumu tarafından sağlanan pistler ve sosyal hizmet uzmanlarından
sınırlı sağlık hizmetleri ve Aile ve Sos- oluşan çok disiplinli ekipler tarafından